Ogród w stylu japońskim jest formą sztuki, która rozwijała się przez tysiące lat. Zaczęło się od prostych, żwirowych działek na plaży lub w lesie, stworzonych na potrzeby ceremonii ku czci duchów, które według wierzeń miały przybyć z nieba lub zza morza. Żwirowe poletka przekształciły się później w żwirowe dziedzińce związane z prehistorycznymi domami wodzów i świątyniami szintoistycznymi.
Do tej wczesnej rodzimej tradycji dołączyły wierzenia i praktyki z Chin i Korei, począwszy od trzeciego wieku przed naszą erą, a kończąc na wprowadzeniu zaawansowanej cywilizacji w szóstym i siódmym wieku naszej ery. Ta ostatnia fala wpływów przyniosła pismo, buddyzm i ogrody w stylu kontynentalnym, zorganizowane wokół stawu.
Tradycja a nowoczesność ogrodu w stylu japońskim
Tradycje rdzenne i kontynentalne oddziaływały na siebie przez wieki i często były integrowane na różne sposoby, aby zaspokoić potrzeby rodziny królewskiej, arystokratów, świątyń i sanktuariów, a w końcu także zwykłych ludzi. W wyniku tego procesu w Japonii powstały jedne z najpiękniejszych i najbardziej wyrafinowanych ogrodów na świecie. Dziś japońskie praktyki ogrodnicze zostały zaadaptowane do potrzeb współczesnego społeczeństwa i wywierają duży wpływ na ogrody w innych krajach świata.
Ogród japoński nowoczesny jest zwany teien, złożone słowo składające się ze znaków niwa i sono. W czasach prehistorycznych termin niwa odnosił się do miejsc, w których wykonywano określone czynności, takie jak ceremonie poświęcone kami – duchom, o których wierzono, że zstąpiły z nieba lub przybyły zza morza.
Prostota i jedność z naturą
Te specjalne miejsca mogły obejmować obszary wokół świętych obiektów, takich jak drzewa, skały, wodospady, naturalnie żwirowe plaże lub działki w lesie pokryte żwirem. Po upowszechnieniu się rolnictwa terminem niwa zaczęto określać nieosłonięty, wyłożony gliną teren przed gospodarstwem, na którym wykonywano takie czynności, jak codzienne prace i ceremonialne przyjmowanie gości.
Tradycyjne ogrody w stylu japońskim są drogie w budowie i trudne w utrzymaniu. Niektóre z podstawowych zasad tradycyjnych ogrodów można jednak zaadaptować do budowy nowoczesnych ogrodów przydomowych, nawet w krajach innych niż Japonia. Na przykład dobre rezultaty można uzyskać, zachowując prostotę, zapewniając zrównoważoną asymetrię i mając cierpliwość, by poczekać, aż ogród nabierze patyny wieku.
Rodzaje ogrodów do zaadaptowania
Małe ogrody w stylu japońskim (tsubo) są najlepsze do oglądania od wewnątrz domu, natomiast ogrody w stylu herbacianym (roji) są bardziej odpowiednie do stworzenia ciekawego podejścia do wejścia. W niektórych przypadkach tradycyjne elementy ogrodu, takie jak małe oczka wodne, aranżacje skalne i latarnie japońskie, łączy się z elementami nowoczesnymi, takimi jak pomost, miejsce do grillowania lub trawnik.
W sytuacjach, gdy nie ma miejsca na ogród zewnętrzny, popularne stają się miniaturowe ogrody na tacach (bonkei). Bonkei mogą być zbudowane w całości z kamieni i żwiru (styl karesansui) lub z mieszanki kamieni, żwiru i miniaturowych drzewek (bonsai).
Innym podstawowym rozróżnieniem ogrodów w stylu japońskim jest podział na ogrody “mokre” i “suche”. W mokrym ogrodzie zwykle znajduje się mały staw z wodospadem zasilany pompą cyrkulacyjną oraz rośliny. Mokre ogrody zapewniają ochłodę w upalny dzień, ale wymagają sporo troski i konserwacji w zakresie dbania o rośliny. Ponadto w zimnym klimacie pompy muszą być demontowane i serwisowane przed zamarznięciem.
Suche ogrody złożone w całości ze skał i żwiru wymagają mniej konserwacji i mogą być atrakcyjne zarówno podczas deszczu, jak i śniegu. Są one jednak zbyt monochromatyczne i “statyczne” w stosunku do potrzeb wielu osób. Połączenie elementów mokrych i suchych sprawdza się dobrze, jeśli jest umiejętnie wykonane. Na przykład wodospad i strumień, zbudowane bez użycia wody, można połączyć z roślinami, takimi jak paprocie i mchy.
Znaczenie roślinności w ogrodzie japońskim nowoczesnym
Jedną z najważniejszych kwestii przy planowaniu małego ogrodu w stylu japońskim jest dostosowanie roślin do okresu wegetacji na danym obszarze. Ogólnie rzecz biorąc, zawsze bezpieczniej jest stosować gatunki rodzime. Kolejną kwestią jest wielkość dojrzałych roślin wybranych do ogrodu.
Wodospad skalny wygląda o wiele bardziej przekonująco otoczony paprociami niż dużymi krzewami lub drzewami. Alternatywą jest zastosowanie karłowatych drzew i krzewów w donicach. Choć w krajach innych niż Japonia trudno jest znaleźć artefakty, takie jak kamienne latarnie i pagody, możliwe jest wykorzystanie nowoczesnych substytutów wykonanych z betonu lub materiałów syntetycznych. W miarę doskonalenia technologii artefakty syntetyczne stają się coraz bardziej atrakcyjne.
Podobne tematy
- Ogród deszczowy – jak działa?
- Jakie drzewa wybrać do swojego ogrodu?
- Czym charakteryzuje się stół japoński?
Nazywam się Artur i jestem dekoratorem wnętrz od 5 lat. Współpracuje z największymi firmami w Polsce jeśli chodzi o dystrybucje ekskluzywnych mebli oraz dekoracji do wnętrz. Praca w tym zawodzie jest bardzo satysfakcjonująca, chciałbym aby każdy z was poczuł smak tak przyjemnej pracy.